Zawód elektryka jest jednym z zawodów regulowanych, co oznacza, że do jego wykonywania konieczne jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji oraz uprawnień. W Polsce podstawowe wytyczne w tym zakresie określa Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku - Prawo energetyczne (DzU z 2020 roku, poz. 833). Natomiast szczegółowe wymagania dotyczące rodzajów prac elektrycznych oraz sposób postępowania kwalifikacyjnego określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 lipca 2005 roku w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (DzU z 2005 roku, nr 141, poz. 1189).
Aby uzyskać kwalifikacje do wykonywania prac elektrycznych (
https://dallas.biz.pl/ ) i otrzymać tzw. uprawnienia SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich), konieczne jest zdanie egzaminu przed komisją kwalifikacyjną. Istnieje możliwość przystąpienia do egzaminu po ukończeniu specjalnego szkolenia, które jest dostępne dla każdej osoby niezależnie od jej wykształcenia.
Uprawnienia SEP podzielone są na trzy grupy:
1. G1 - kursy elektryczne, które obejmują osoby zajmujące się na co dzień eksploatacją lub dozorem urządzeń, instalacji oraz sieci elektroenergetycznych.
2. G2 - kursy energetyczne, skierowane do osób zajmujących się eksploatacją lub dozorem urządzeń, instalacji oraz sieci cieplnych.
3. G3 - kursy gazowe, przeznaczone dla osób zajmujących się eksploatacją lub dozorem urządzeń, instalacji oraz sieci gazowych.
Zakres uprawnień w każdej z grup obejmuje obsługę, montaż, konserwację oraz prace kontrolno-pomiarowe. Wyróżnione są konkretne czynności, do których nadawane są uprawnienia zawodowe. Rodzaj i zakres kwalifikacji szczegółowych są wykazane na świadectwie i powinny być zgodne z charakterem i rodzajem obowiązków wykonywanych przez pracownika.
Uprawnienia nadawane są w dwóch kategoriach: E (eksploatacja) i D (dozór). Kategoria E przeznaczona jest dla osób zajmujących się obsługą, konserwacją, remontami i montażem urządzeń oraz instalacji. Natomiast kategoria D skierowana jest dla osób nadzorujących pracę innych, zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych.
Kolejnym ważnym aspektem związanym z pracą w zawodzie elektryka jest posiadanie ważnego zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczególnie istotne jest to w przypadku pracowników, którzy wykonują prace szczególnie niebezpieczne, takie jak prace przy urządzeniach elektroenergetycznych pod napięciem. Szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy powinno być przeprowadzane co najmniej raz w roku, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników i minimalizować ryzyko wypadków.
Podsumowując, zawód elektryka w Polsce jest regulowany i wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji oraz uprawnień. Są one nadawane po zdaniu egzaminu przed komisją kwalifikacyjną i uzyskaniu świadectwa potwierdzającego uprawnienia. Dodatkowo, ważne jest przestrzeganie norm i zasad bezpieczeństwa w miejscu pracy, co jest istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników oraz jakości wykonywanych prac elektrycznych.